Testy i artykuły
HISTORIA POWSTANIA MARKI
Markę Atohm założył we Francji Thierry Comte, który w latach 1995–2000 pracował w firmie głośnikowej Triangle jako dyrektor techniczny. W 1996 r. poznał właściciela firmy Waterfall, nawiązał z nim dość ścisłe relacje biznesowe, które doprowadziły do tego, że w 2000 roku zrodził się pomysł na nową firmę głośnikową. Początkowo było to przedsięwzięcie wsparte partnersko przez Onix/Asia, zaś docelowo powstało przedsiębiorstwo Welcohm Technology oraz zarejestrowana została marka Atohm. Bynajmniej nie zaczęto – tak jak to najczęściej bywa – od budowy zestawów głośnikowych. Było zupełnie odwrotnie, gdyż pod szyldem Atohm najpierw powstawały przetworniki przeznaczone na rynek OEM oraz DIY. Odbiorcami w tej pierwszej grupie byli Onix i Waterfall. Dopiero w 2004 roku założyciel postanowił zająć się produkcją zestawów do samodzielnego montażu i gotowych kolumn, które miały duże szanse na sprostanie rynkowej konkurencji. Rok później powstała okazała i budząca uznanie, pełnopasmowa kolumna Diablo. Dziś, choć marka nie stała się powszechnie znana, radzi sobie doskonale na rynku francuskim i raz po raz zbiera laury rodzimej prasy, o czym można przeczytać na stronie internetowej jej producenta. Prawie każde zdjęcie modelu kolumn otoczone jest wokół logami znanych i mniej znanych miesięczników branżowych.
KITY DO SAMODZIELNEGO MONTAŻU
Oferta Atohm jest podzielona na dwie grupy tematyczne. Pierwsza z nich to kity do samodzielnego montażu, np. serii Sirocco i Rafale. Sirocco – linia składająca się z czterech modeli. Sirocco 1-0 jest modelem podstawkowym dwudrożnym, natomiast 2-0 i 3-0 to już podłogowe kolumny 2,5-drożne. Serię zamyka C-1 – dwudrożny głośnik centralny oparty na trzech przetwornikach. Seria Rafale, która może się kojarzyć z francuskimi samolotami myśliwskimi, to aktywne subwoofery. Bardzo interesującym kitem jest niezaliczony do żadnej serii Ereus SW, będący subwooferem przeznaczonym do rozszerzenia możliwości przetwarzania niskich tonów przez podstawkowe kolumny – również kity – Ereus 1.0. Subwoofer ten jest jednocześnie dla nich podstawką, tworząc razem jednolitą, dużą kolumnę głośnikową. Ostatnią kolumną „kitową" jest Furtive 1-1, przeznaczona do montażu w ścianie.
KOLUMNY GOTOWE
Druga grupa produktów to kolumny gotowe – co ciekawe, w dużej części pokrywa się ona z ofertą kolumn do samodzielnego montażu. Klient może więc wybierać, czy kupić gotowy produkt, czy też wykonać go samodzielnie. Jako gotowe kolumny można nabyć wszystkie zestawy oferowane pod nazwą Sirocco, a także jeden z subwooferów Rafale. Furtive 1-1 to gotowa kolumna przeznaczona do montażu w ścianie. Dedykowany do niej i również przeznaczony do wmurowania subwoofer jest oferowany wyłącznie jako produkt gotowy. Jako wyłącznie gotowe zestawy głośnikowe Atohm sprzedaje najwyżej pozycjonowaną w hierarchii serię GT. Ta składa się z trzech modeli: podstawkowego, dwugłośnikowego GT 1.0, podłogowego dwuipółdrożnego GT 2.0 oraz flagowej kolumny czterogłośnikowej trójdrożnej GT 3.0. Ta ostatnia ma aż 300 W mocy RMS, a w szczycie potrafi przyjąć nawet 1000 W. Nawet najmniejsza kolumna podstawkowa wyróżnia się także tym parametrem – ma 100 W mocy znamionowej i 200 W chwilowej. Niemałe są też efektywności kolumn Atohma. GT 3.0 legitymuje się wartością 92 dB, co przy tak olbrzymiej (jak na kolumny domowe) obciążalności, wróży niepospolite możliwości głośnego grania. Seria GT to wizytówka firmy Atohm i pokaz możliwości technicznych. To w niej zawarto wszystkie opracowane przez markę Atohm technologie, w tym własne, zaprojektowane specjalnie do tych modeli głośniki. Warto im się przyjrzeć.
GŁOŚNIKI WYSOKOTONOWE
The Atohm SD28 ND04 RD „Absolute Series" tweeter – ta długa i wielce obiecująca nazwa przynależy do najlepszego głośnika wysokotonowego stosowanego w kolumnach serii GT. Jak podpowiada nazwa, kopułka ma średnicę 28 mm i jest wykonana z jedwabiu. Przykrywa ją siatka ochronna. Głośnik przeznaczony jest do pracy w bardzo szerokim zakresie częstotliwości (od 2 do 30 kHz) i ma efektywność aż 98 dB. To wyjątkowe osiągnięcie, właściwe raczej dla głośników tubowych bądź kompresyjnych, niespotykane w przypadku głośników kopułkowych. Jednym z elementów, który pozwolił na uzyskanie tak wysokiej efektywności, jest magnes neodymowy. W odróżnieniu od wielu innych producentów, którzy z uwagi na trudności techniczne montują kilka małych magnesów neodymowych ułożonych wokół cewki, zastosowano tu jeden duży. Mimo iż magnes neodymowy jest wielokrotnie silniejszy od zwykłego, w głośniku wysokotonowym Atohma ma on wymiary niemal takie jak ferrytowy. W rezultacie uzyskano niezwykle silne pole magnetyczne w szczelinie – ponad 17 000 Gaussów (1,7 T). Zastosowano też rdzeń z pierścienia miedzianego w celu linearyzacji i zmniejszenia indukcyjności. Aby zoptymalizować pracę cewki w silnym polu magnetycznym, zastosowano ferrofluid, który pełni tutaj rolę chłodziwa przekazującego ciepło z cewki do nabiegunnika i zapobiega powstawaniu kompresji termicznej. Aby uzyskać jak najmniejszą masę ruchomą, karkas cewki wykonano z aluminium. Samą cewkę wytworzono również z aluminium, pokrywając drut miedzią. To spowodowało kolejne zmniejszenie masy ruchomej przy zachowaniu pożądanej przewodności. Uzwojenie cewki ma mniejszą długość niż szczelina, dzięki czemu przez cały zakres ruchu znajduje się w jednorodnym polu magnetycznym, co redukuje zniekształcenia. Front głośnika jest także aluminiowy. Zapewnia to doskonałą stabilność w obudowie. Jego kształt zawiera powierzchnię służącą do kontrolowania dyspersji. W efekcie głośnik ten ma bardzo dobre właściwości również poza osią główną.
WOOFERY I ŚREDNIOTONOWIEC
Drugą grupę głośników serii „Absolute", montowanych w kolumnach serii GT, stanowią jednostki niskotonowe i nisko-średniotonowe. Konkretnie są to trzy modele: Atohm LD150, Atohm MLD150 oraz Atohm LD180. Jak łatwo zgadnąć, środkowy, z „M" w nazwie, pełni funkcję głośnika średniotonowego w kolumnie GT 3.0. Jego wyróżnikiem jest metalowy korektor fazy. Z kolei pierwszy obsługuje bas i środek w dwóch mniejszych modelach kolumn, zaś ostatni to głośnik basowy montowany w modelu GT 3.0. Atohm wiele czasu poświęcił symulacjom i pomiarom, które służyły do opracowania optymalnych membran do głośników. Wykorzystał do tego technikę laserową (aparatura firmy Klippel), dzięki której możliwe było precyzyjne rejestrowanie odkształceń poszczególnych rodzajów membran, w zależności od ich wielkości, grubości, sztywności, rodzaju zawieszenia itd. Celem była taka optymalizacja ich sztywności i kształtu, aby w jak najszerszym zakresie głośnik pracował bez odkształceń, czyli aby ruch cewki był przekazywany bez strat na ruch całej membrany w zgodnej fazie. Membrany są więc wykonane z odpowiedniego stopu aluminium i mają ściśle określoną grubość, dopasowaną do przeznaczenia głośnika i jego średnicy. Aby ograniczyć bezwładność, karkasy cewki wykonano z kaptonu i nomeksu. Zawieszenie górne ma specjalny profil (LDS Technology), który zapobiega powstawaniu rezonansów, pojawiających się pomiędzy 700 a 1800 Hz. Jednym z krytycznych założeń konstrukcyjnych było uzyskanie perfekcyjnej symetrii ruchu membrany w obu kierunkach od położenia zerowego cewki, co jest warunkiem niepowstawania dużych zniekształceń harmonicznych i intermodulacyjnych. Uwzględniono tutaj dwa istotne czynniki: mechaniczny i elektromagnetyczny. Pierwszy to asymetryczna natura zawieszeń membran głośników. Chodzi o to, że podatność zawieszeń jest różna zależnie od „znaku” wychylenia, tj. tego, czy cewka wysuwa się o 2 mm (od położenia środkowego) do przodu, czy do tyłu. Praktycznie każdy dostępny na rynku głośnik dynamiczny dotyka ten problemem. W LD150, stosowanym w monitorach GT1 i podłogówkach GT2 podatność zawieszenia w obu kierunkach jest prawie idealnie symetryczna w zakresie wychyleń +/- 6 mm. Drugi powód nieliniowości głośnika dynamicznego wynika z zasady jego działania. Cewka, przez którą płynie zmienny prąd, sama staje się źródłem (zmiennego) pola elektromagnetycznego, które oddziałuje z tym od magnesu. Im większy prąd w cewce (czyli im głośniej gramy i im większe są wychylenia głośnika), tym większe są te oddziaływania i tym większe zmienności indukcyjności cewki (z uwagi na obecność jarzma magnesu, czyli rdzenia). To wszystko moduluje siłę napędową działającą na cewkę w sposób bardzo złożony i trudny do przewidzenia. Przy okazji, w dynamiczny sposób – zależny od wychylenia cewki – zmienia się impedancja głośnika. Rozwiązanie problemu, a raczej jego zniwelowanie, jest możliwe numerycznie – poprzez symulację FEA (analiza elementów skończonych). Cewki głośników serii LD charakteryzują się małą indukcyjnością, co z kolei wymusiło stosowanie bardzo silnych magnesów. Natężenie pola magnetycznego w szczelinie wooferów wynosi 1,1 T w głośniku LD150 oraz 1,16 T w LD180. Szczelina magnetyczna ma wysokość 6 mm. Zastosowano specjalną geometrię rdzeni magnetycznych oraz miedzianych pierścieni, dzięki czemu zmiany induktancji w funkcji wychylenia cewki są znacznie zredukowane. To wszystko producent określa mianem technologii FWI (Force Without Inductance).
ZWROTNICA TCC
Podstawowym problemem przy konstruowaniu kolumn jest brak spójności czasowej pomiędzy głośnikiem wysokotonowym a średniotonowym, co wynika z faktu, że centrum akustyczne tego drugiego jest umieszczone znacznie głębiej w obudowie, a zatem dźwięk z tweetera dociera do naszych uszu nieco wcześniej. Niektórzy producenci próbują wyrównać to za pomocą pochylenia obudów. Atohm stosuje i tę metodę, ale zrealizował to też za pomocą technologii, którą nazwał TCC (Time Coherent Crossover). Efektem jej stosowania jest to, że wirtualna odległość centrów akustycznych głośników od słuchacza jest taka sama. Zwrotnice, poza opisaną właściwością, są wyposażone w potrójne filtry działające powyżej 2,5 kHz, co daje możliwość regulacji poziomu wysokich tonów o 2 dB w dół lub 3 dB w górę. W kolumnach GT 3.0 dodatkowa regulacja obejmuje też średnie tony, w efekcie czego mamy w sumie aż 9 możliwych do uzyskania charakterystyk częstotliwościowych. Wszystkie zestawy serii GT mają możliwość kształtowania charakterystyki basu poprzez zatkanie otworu bas-refleks.
OBUDOWY
W wysokich kolumnach podłogowych sporym problemem jest występowanie fali stojącej wewnątrz obudowy – modu osiowego w pionie. By zredukować ten efekt, w modelach GT2 i GT3) zastosowano specjalny tlumik fali stojącej (SWD – Standing Wave Damper) w postaci odpowiednio wytłumionej komory na górze (GT3) lub spodzie obudowy (GT2) połączonej specjalnym przepustem z główną komorą. Rozwiązanie to zapobiega kumulacji energii fali stojącej, redukując jej natężenie. Ponadto w subobudowie głośnika średniotonowego zastosowano progresywne rozłożenie materiału tłumiącego w celu skutecznego wytłumiania fali promieniowanej przez tył membrany – w taki sposób, by fala odbita od ścianek komory nie wracała już do głośnika. W obu modelach kolumn podłogowych serii GT w dolnej części znajduje się komora, którą można napełnić piaskiem (odpowiednio: 5 i 7 kg) w celu poprawy stabilności kolumn oraz samego brzmienia. Zestawy wyposażono też w specjalny mechanizm odprzęgający, wykorzystujący podwójne platformy i kolce. Obudowy zrobiono z wysokiej jakości płyt MDF i pokryto fornirem lub samym lakierem. W strategicznych miejscach dodano wzmocnienia. Ich rozmieszczenie zoptymalizowano w toku pomiarów interferometrem laserowym. Zewnętrzne wykończenie stanowi wielowarstwowy lakier o wysokim połysku.
- Test kolumn ATOHM Sirocco 1-0 - AudioVideo
- Test kabli głośnikowych ATOHM ZEF Mini Wiring - AudioVideo
- Interkonekty ZEF